Kara Yollarında Uyulması Gereken Kurallar Trafik işaretlerine uyma ile ilgili hükümler Kara Yolları Trafik Kanunu’nun 47. Maddesinde tanımlanmıştır. Aynı kanun maddesi Kara Yolları Trafik Yönetmeliği’nin (KTY) 95. maddesinde aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir:
Araç, Hayvan Sürücüleri ve Yayalar İçin Kurallar
- Trafiği düzenleme ve denetlemeye yetkili görevlilerin uyarı ve işaretlerine,
- Işıklı ve sesli trafik işaretlerine,
- Trafik işaret levhaları, tertipleri ve yer işaretlemelerine,
- Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olarak Kara Yolları Trafik Kanunu’nda ve Kara Yolları Trafik Yönetmeliği’nde gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk ve yükümlülüklere uymak zorundadırlar.
Yukarıda belirtilen maddelere uymadaki öncelik, yukarıda yapılan sıralamaya göredir. Sürücüler, trafikte hareket halindeyken bulundukları şeridi korumalı ve işaret vermeden şerit değişimi yapmamalıdır.
Sürücüler önlerinde giden araçları, bulunmaları gereken şeritte güvenli bir mesafeden takip etmelidir. Öndeki aracı takip mesafesi, takip eden aracın 2 saniyede katedeceği yol uzunluğu kadardır. Başka bir deyişle takip mesafesi, kullanılan aracın kilometre/saat cinsinden hızının en az yarısı kadar metredir.
Taşıt sürücülerinin trafikte takip mesafesi kuralına uymaması, zincirleme trafik kazalarına sebep olabilmektedir.
Trafikte yolculuk yapan taşıt sürücüleri, özellikle grup halinde (konvoy şeklinde) araç kullananlar, araçları arasında kendilerini sollayıp geçmek isteyen araçların, gerektiğinde güvenle girebilecekleri kadar açıklık bulundurmalıdır. Bu açıklık, gruba dahil olan araçların azami hızlarına göre takip mesafesinden az olmamalıdır.
Tehlikeli madde taşıyan araç sürücüleri, yerleşim birimleri dışındaki kara yollarında diğer araçları en az 50 metre mesafeden takip etmelidir.
Trafikte hareket halindeyken öndeki aracı geçme mesafesini aracın hızı ve uzunluğu da etkilemektedir.
Takip mesafesinden itibaren geçilmeye başlanan araç tamamen geçildikten sonra yani arada takip mesafesi kadar mesafe oluştuktan sonra sağ şeride girilmelidir.
Trafikte hareket halindeyken arkadan gelen ve geçmek isteyen bir araca yol vermenin bir zorunluluk olduğu ve en sol şeridin sürekli kullanılarak ihlal edilmemesi gerektiği unutulmamalıdır.
Öndeki Aracı Geçmenin Yasak Olduğu Yerler ve Durumlar
Buna göre sürücülerin;
- a) Geçmenin herhangi bir trafik işareti ile yasaklandığı yerlerde,
- b) Görüş yetersizliği olan tepe üstü ve dönemeçlerde,
- c) Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,
- d) Kavşaklarda, demir yolu geçitlerinde ve buralara yaklaşırken,
- e) Gidiş ve geliş için birer şeridi bulunan iki yönlü trafiğin kullanıldığı köprü ve tünellerde önlerindeki aracı geçmeleri yasaktır.
Kara yollarında trafik güvenliğinin sağlanabilmesi için yol ve araç türüne göre alt ve üst hız limitleri KTY’de belirlenmiştir. Maksimum hız, araç türlerine göre değişiklik göstermekle beraber otomobiller için yerleşim yerleri içerisinde 50 kilometre/saat, yerleşim yerleri dışında 90 kilometre/saat, otoyolda ise 120 kilometre/saattir.
Zorunlu haller dışında şehirler arası kara yolunu kullanan motorlu araçlarda araç cinsi gözetilmeksizin asgari hız sınırı 15 kilometre/saat, otoyollarda ise 40 kilometre/saattir.
İçişleri Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığının görüşünü alarak yerleşim yerleri dışındaki şehirler arası çift yönlü kara yolları ile bölünmüş yollarda ve otoyollarda otomobiller için hız sınırını 20 kilometre/saate kadar artırmaya yetkilidir.
Hız Kuralları
Trafik güvenliğinin sağlanmasında hız sınırlamalarına uymak kadar, trafikteki şartlara göre hızın ayarlanması da hayati önem taşımaktadır. Sürücüler, aksine bir karar alınıp gerekli işaretlerle belirtilmemişse KTY’de belirtilen hız sınırlamalarına uymak zorundadır. Hız sınırlamalarına ilişkin aşağıdaki tabloyu inceleyiniz.
Yukarıda verilen tablodan da anlaşılacağı gibi araçların hız sınırlamaları, aracın cinsine ve kara yolunun çeşidine göre farklılık göstermektedir. Kara yoluna göre araçların maksimum hız sınırlamaları belirlenirken fizik bilimi, mühendislik uygulamaları ve matematiksel hesaplamalardan yararlanılmaktadır.
Bir aracın fren yaptığı zaman güvenli mesafede durabilmesi aracın ağırlığına, lastiklerinin durumuna, hava ve yol koşullarına, araç sürücüsünün tepkisine vb. daha birçok değişkene bağlı olarak farklılıklar gösterebilir. Hız sınırlamaları belirlenirken bütün bu değişkenler göz önünde bulundurularak çok ince hesaplamalar yapılmaktadır.
Hız sınırlamaları tüm sürücülerin en güvenli ve emniyetli şekilde yolculuk yapabilmeleri ve olası bir risk durumunda en kısa ve etkili şekilde fren yaparak durabilmeleri amaçlanarak belirlenmektedir. Hız sınırlamaları, belirtilen yollardaki en üst hız limitini göstermektedir.
Ancak bunun hava, yol ve araç için gerekli koşullar sağlanabiliyorsa ulaşılabilecek maksimum hız olduğu asla unutulmamalıdır. Şehirlerarası kara yollarının, yerleşim birimleri içerisinden geçtiği durumlarda aksine bir işaret bulunmuyorsa sürücüler bu yollar için belirlenmiş azami hız sınırları içinde seyredebilirler.
Sürücüler, yerleşim birimleri içinden veya yakınından geçerken can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla yaya ve taşıt trafiğini düzenlemek için belirlenmiş işaretlerin olup olmadığına dikkat etmeli ve eğer varsa bu işaretlere uymalıdır.
Hızın Gerekli Şartlara Uygunluğunu Sağlamak İçin Uyulması Gereken Kurallar
- Sürücüler kavşaklara yaklaşırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine yaklaşırken, dönemeçli yollarda ilerlerken, yaya ve hemzemin geçitlerine, tünellere, dar köprü ve menfezlere yaklaşırken, yapım ve onarım alanlarına girerken hızlarını azaltmalıdır.
- Sürücüler, kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine, görüş, yol, hava ve trafik durumunun getirdiği şartlara göre hızlarını ayarlamalıdır.
- Sürücüler, trafikte yukarıda belirtilen durumları da göz önünde bulundurarak önlerindeki araç ile aralarındaki takip mesafesini koruyarak güvenli bir şekilde araç kullanmalıdır.
- Konvoy halinde hareket eden araç sürücüleri de bütün sürücüler gibi önlerinde bulunan araçla aralarındaki takip mesafesini korumalı ve bulundukları konvoyu geçmek isteyen sürücüler için de gerektiğinde bu mesafeyi daha da açarak kolaylık sağlamalıdır.
